Αναφορικές προτάσεις

Οι αναφορικές προτάσεις είναι δευτερεύουσες προτάσεις. Κατά κανόνα, δεν μπορούν να σταθούν μόνες τους στον λόγο και εξαρτώνται από μία γενικότερη κύρια ή δευτερεύουσα πρόταση. Οι αναφορικές προτάσεις δίνουν περισσότερες πληροφορίες για ένα ουσιαστικό ή μία αντωνυμία στη γενικότερη πρόταση. Μία αναφορική πρόταση βρίσκεται, κατά κανόνα, ακριβώς μετά τη λέξη, στην οποία αναφέρεται. Το ρήμα που κλίνεται βρίσκεται, συνήθως, στο τέλος της αναφορικής πρότασης. Η αναφορική πρόταση συνδέεται με τη γενικότερη πρόταση με μία αναφορική αντωνυμία. Αυτή η αναφορική αντωνυμία παραπέμπει στη λέξη αναφοράς στη γενικότερη πρόταση.

Αναφορικές αντωνυμίες

Οι αναφορικές αντωνυμίες «der», «die» και «das» είναι όμοιες ως επί το πλείστον με τα οριστικά άρθρα. Οι τύποι «der», «die» και «das» των αναφορικών αντωνυμιών εισάγουν αναφορικές προτάσεις στην ονομαστική. Η λέξη αναφοράς στην κύρια πρόταση καθορίζει το γραμματικό γένος της αντωνυμίας και τον αριθμό (ενικός ή πληθυντικός). Η πτώση καθορίζεται με βάση τον ρόλο της αναφορικής αντωνυμίας στη δευτερεύουσα πρόταση. Όταν η αναφορική αντωνυμία έχει στη δευτερεύουσα πρόταση τη θέση ενός υποκειμένου, βρίσκεται σε ονομαστική.

Ονομαστική ενικού αρσενικού γένους («der Mann»):

Κύρια πρόταση + κύρια πρόταση:       

Der Koch ist der Mann. Er (= der Mann) kocht im Restaurant für Gäste.

Κύρια πρόταση + δευτερεύουσα πρόταση:

Der Koch ist der Mann, der im Restaurant für Gäste kocht.

Ονομαστική ενικού θηλυκού γένους («die Kneipe»):

Ich gehe gern in die Kneipe. Sie ist neben meinem Haus.

Ich gehe gern in die Kneipe, die neben meinem Haus ist.

Σε αυτά τα παραδείγματα, η λέξη αναφοράς έχει ένα οριστικό άρθρο («der», «die»). Αλλά ακόμα και αν μπροστά από τη λέξη αναφοράς υπάρχει το αόριστο άρθρο ή δεν υπάρχει άρθρο, η αναφορική αντωνυμία έχει στην ονομαστική τη μορφή του οριστικού άρθρου.

Ονομαστική ενικού ουδέτερου γένους («das Gericht»):

Pizza ist ein Gericht. Es ist nicht besonders gesund.

Pizza ist ein Gericht, das nicht besonders gesund ist.

Ονομαστική πληθυντικού («die Menschen»):

Feinschmecker sind Menschen. Sie wissen viel über gutes Essen.

Feinschmecker sind Menschen, die viel über gutes Essen wissen.