Resmî olmayan emir kipi: Tekil
a) Şahıs çekim eki atılarak elde edilen emir kipi
Resmî olmayan emir kiplerinde tekil ve çoğul hâl arasında fark görülür. Tekil hâl, fiilin şimdiki zaman ve 2. tekil şahıs çekiminden elde edilir. Kişi zamiri ve şahıs çekim eki olan -st atılır. Kökleri -s, -ß, -z veya -x ile biten fiillerde ise yalnızca -t harfi atılır. Tekil hâlde resmî olmayan emir kipi, genelde bir ek almaz.
(Du) wirf(st) deine Liebe in die Stadt. -> Imperativ: Wirf deine Liebe in die Stadt!
(Du) gib(st) jedem Gangster etwas ab. -> Imperativ: Gib jedem Gangster etwas ab!
(Du) küss(t) nicht nur dein Geld. -> Imperativ: Küss nicht nur dein Geld!
Geniş/şimdiki zaman çekiminde a harfinden ä harfine ünlü değişimine uğrayan fiiller, emir kipinde bu değişime uğramaz.
(Du) läss(t) niemanden an dich ran. -> Imperativ: Lass niemanden an dich ran!
(Du) träg(st) dein Geld zur Bank. -> Imperativ: Trag dein Geld zur Bank!
b) -e son ekiyle özel hâller
Bir çok emir kipi -e son ekiyle de oluşturulabilir. Aşağıda da örneğini görebildiğimiz bu iki seçenek arasında genellikle yalnızca stil olarak bir fark vardır:
Geh auch mal ein Risiko ein!
veya:
Gehe auch mal ein Risiko ein!
İlk seçenek konuşma dilinde daha yaygındır. İkinci seçenek ise özellikle yazı dilinde görülür. Bazı emir kipleri -e ile kurulduğunda kulağa direkt eski moda veya fazla didaktik gelebilir.
Fiilin ikinci tekil şahıs çekimi -est ile bitiyorsa emir kipinde -e son eki kalır.
(Du) warte(st) auf bessere Zeiten. -> Imperativ: Warte auf bessere Zeiten!
(Du) öffne(st) dein Herz. -> Imperativ: Öffne dein Herz!
e - i arası bir ünlü değişimi söz konusuysa (ör. geben -> Gib!) -e kullanılmaz.
Resmî olmayan emir kipi: Çoğul
Emir kipi ile birden fazla kişiye hitap etmek isteniyorsa çoğul hâli kullanılır. Bu çoğul hâl, geniş/şimdiki zamanda 2. tekil şahıs çekiminden elde edilir. Kişi zamiri atılır; fakat son ek aynı kalır.
(Ihr) werft eure Liebe in die Stadt. -> Imperativ: Werft eure Liebe in die Stadt!
(Ihr) gebt jedem Gangster etwas ab. -> Imperativ: Gebt jedem Gangster etwas ab!
(Ihr) küsst nicht nur euer Geld. -> Imperativ: Küsst nicht nur euer Geld!
Özet: Emir kipi
Emir kipinde düzenli çekimler aşağıdaki gibi görünür:
| resmî olmayan kullanım (tekil) | Spar(e) nicht an der falschen Stelle! |
| resmî olmayan kullanım (çoğul) | Spart nicht an der falschen Stelle! |
| resmî | Sparen Sie nicht an der falschen Stelle! |
sein düzensiz fiilinin emir kipi çekimi:
| resmî olmayan kullanım (tekil) | Sei mutig! |
| resmî olmayan kullanım (çoğul) | Seid mutig! |
| resmî | Seien Sie mutig! |
|
Almanca dil bilgisi terimleri: der Imperativ: Emir kipi, fiilin özel bir hâlidir. Bu kip ile bir rica, bir talep veya bir komut ifade edilebilir. |