Tryb rozkazujący nieformalny w liczbie pojedynczej
a) Formy bez końcówki
W trybie rozkazującym nieformalnym rozróżniamy formę liczby pojedynczej i liczby mnogiej. Formę liczby pojedynczej tworzymy z czasownika w 2. osobie liczby pojedynczej czasu teraźniejszego. Pomijamy przy tym zaimek osobowy oraz końcówkę osobową -st. W przypadku czasowników, których rdzeń kończy się na -s, -ß, -z lub -x, zanika tylko -t. Tak więc nieformalny tryb rozkazujący w liczbie pojedynczej przeważnie nie ma końcówki.
(Du) wirf(st) deine Liebe in die Stadt. -> Imperativ: Wirf deine Liebe in die Stadt!
(Du) gib(st) jedem Gangster etwas ab. -> Imperativ: Gib jedem Gangster etwas ab!
(Du) küss(t) nicht nur dein Geld. -> Imperativ: Küss nicht nur dein Geld!
Czasowniki, w których następuje zmiana samogłoski z a na ä, w trybie rozkazującym nie mają przegłosu.
(Du) läss(t) niemanden an dich ran. -> Imperativ: Lass niemanden an dich ran!
(Du) träg(st) dein Geld zur Bank. -> Imperativ: Trag dein Geld zur Bank!
b) Formy z końcówką -e
Wiele form trybu rozkazującego możemy również tworzyć za pomocą końcówki -e. Często jednak jest to tylko różnica stylistyczna:
Geh auch mal ein Risiko ein!
lub:
Gehe auch mal ein Risiko ein!
Pierwszy wariant występuje częściej w języku mówionym. Wariant drugi możemy spotkać przede wszystkim w języku pisanym. Niektóre formy kończące się na -e brzmią staroświecko czy pouczająco.
Jeśli czasownik w 2. osobie liczby pojedynczej ma końcówkę -est, w trybie rozkazującym pozostaje -e.
(Du) warte(st) auf bessere Zeiten. -> Imperativ: Warte auf bessere Zeiten!
(Du) öffne(st) dein Herz. -> Imperativ: Öffne dein Herz!
Przy zmianie samogłoski z e na i (np. geben -> Gib!) nie dodajemy końcówki -e.
Tryb rozkazujący nieformalny w liczbie mnogiej
Jeśli tryb rozkazujący dotyczy kilku osób, stosujemy formę liczby mnogiej. Tworzy się ją z czasownika w 2. osobie liczby mnogiej czasu teraźniejszego. Pomijamy przy tym zaimek osobowy, lecz końcówkę osobową zostawiamy.
(Ihr) werft eure Liebe in die Stadt. -> Imperativ: Werft eure Liebe in die Stadt!
(Ihr) gebt jedem Gangster etwas ab. -> Imperativ: Gebt jedem Gangster etwas ab!
(Ihr) küsst nicht nur euer Geld. -> Imperativ: Küsst nicht nur euer Geld!
Przegląd: Tryb rozkazujący
Regularne formy trybu rozkazującego wyglądają następująco:
| Nieformalnie (liczba pojedyncza) | Spar(e) nicht an der falschen Stelle! |
| Nieformalnie (liczba mnoga) | Spart nicht an der falschen Stelle! |
| Formalnie | Sparen Sie nicht an der falschen Stelle! |
Czasownik sein odmienia się nieregularnie:
| Nieformalnie (liczba pojedyncza) | Sei mutig! |
| Nieformalnie (liczba mnoga) | Seid mutig! |
| Formalnie | Seien Sie mutig! |
|
Pojęcia gramatyczne w języku niemieckim: der Imperativ: Tryb rozkazujący to szczególna forma czasownika. Stosujemy go, by wyrazić prośbę, wezwanie lub rozkaz. |