Dilbilgisi

Ayrılabilen fiiller

Özet: ayrılabilen fiiller 

Almancada basit fillere bir ön ek ekleme ve böylece yeni anlamlı bir fiil oluşturma imkânı vardır. 

Ön ek + fiil = yeni fiil  
ab + fahren = abfahren
zurück + fahren = zurückfahren

Bu yeni üretilen fiillerin birçoğu ayrılabilen fillerdir. Şimdiki zamanda kullanılan basit bir bildirme cümlesini ele alalım: Asıl basit fiil çekimlenir ve cümlede ikinci pozisyonda yer alır. Ön ek ise cümlenin en sonunda yer alır. 

ab|fahren:
Der Zug fährt um 9:45 Uhr ab.

 

Bir modal fiil ile birlikte kullanımında ayrılabilen fiil mastar hâlinde cümle sonunda yer alır. Bu durumlarda ön ek ayrılmaz.

um|steigen:
Du musst nicht umsteigen.

 

Perfekt geçmiş zamanda, ayrılabilen fiillerden partisip II oluşur. Partisip II’de ön ek ile fiil kökü arasında -ge- yer alır.  

weg|fahren:
Ich bin schon seit einigen Jahren nicht mehr weggefahren.

 

Bir fiilin ayrılabilen fiillerden olup olmadığını genelde fiilin hangi ön eke sahip olduğundan çıkartırsın:  

  • Örneğin ab-, an-, auf-, aus-, ein-, mit-, nach-, weg-, zu- gibi ön ekleri olan fiiller her zaman ayrılabilir.
  • Bunun tam tersi olarak örneğin be-, ent-, er-, ver-, zer-  gibi ön ekleri olan fiiller ayrılmaz.
  • durch-, über-, um-, unter- gibi ön ekleri olan fiiller hem ayrılabilen hem de ayrılamayan fillere örnektir.

 

Ayrılabilen fiilleri telaffuzlarından da ayırt edebilirsin. Ayrılabilen fiillerin telaffuzlarında ön ek her zaman vurgulanır.

aufstehen: ayrılabilen

verstehen: ayrılamayan

 

Almanca dil bilgisi terimleri: 

das trennbare Verb: Ayrılabilen fiillerin, cümlede ayrılan ve cümlenin sonuna giden ön ekleri vardır.