Dilbilgisi

Sözcük yapımı: birleşik sözcükler

Birleşik sözcüklerbirleştirilen sözcükler

Almancada, iki veya daha fazla ismi başka bir anlama gelen bir sözcük oluşturmak için birleştirebilirsin. Almanca söz varlığının ayrılmaz bir parçası olan pek çok birleşik sözcük bulunmaktadır.

Birleşik sözcük, birleştirilen sözcüğün sonunda yer alan bir temel sözcük ve temel sözcüğü daha ayrıntılı belirten bir veya daha fazla belirleyici sözcükten oluşur. Temel sözcüğün artikeli oluşturulan birleşik sözcüğün de artikeli olur.

Aşağıdaki birleşik sözcük örneklerine bak. Örneğin Schrank temel sözcüğü ve farklı belirleyici sözcükler ile birçok birleşik sözcük oluşturulabilir.

der Spiegel + der Schrank:
der Spiegelschrank
(Kapılarında ayna olan bir dolap, aynalı dolap)

die Küche + der Schrank:
der Küchenschrank*
(Mutfakta duran bir dolap, mutfak dolabı)

das Schlafzimmer + der Schrank:
der Schlafzimmerschrank
(Yatak odasında duran bir dolap, yatak odası dolabı)

die Bücher + der Schrank:
der Bücherschrank
(İçinde kitaplar olan bir dolap, kitaplık)

* İki veya daha fazla sözcüğü birleştirerek bir isim elde edildiğinde belirleyici sözcük ile temel sözcük arasına bazen bir ses gelir. -e’den sonra (örn. Küche) genellikle bir -n sesi gelir. Birçok durumda -s sesi kullanılır, bazen  -es, ­-ens veya -er sesleri de kullanılabilir. Ancak birleşik sözcükleri normal şartlarda kendin oluşturmayacağından ve sözcükleri olduğu gibi birleşik şekilde öğreneceğinden bu kurala dikkat etmene gerek yok.

Birleşik sözcüklerde belirleyici sözcük sıklıkla bir isimdir. Ancak bu fiil veya sıfat da olabilir. Örneğin:

schlafen + das Zimmer:
das Schlafzimmer

tanken + die Stelle:
die Tankstelle

hoch + das Haus:
das Hochhaus

 

Almanca dil bilgisi terimleri: 

das Kompositum: Birleşik sözcük, sözcüklerin birleştirilmesidir. Birleşik sözcük bir isim olabilir ancak örneğin bir fiil veya sıfat da olabilir. Birleşik sözcüğün bileşenleri farklı sözcük türleri de olabilir. Temel sözcük, birleşik sözcüğün hangi sözcük türü olduğunu belirler.