Προθέσεις που δηλώνουν μία θέση ή μία κατεύθυνση
Οι προθέσεις συνδέουν λέξεις και σύνολα λέξεων μεταξύ τους. Περιγράφουν μία σχέση μεταξύ έμβιων όντων, αντικειμένων ή γεγονότων.
Οι τοπικές προθέσεις περιγράφουν σχέσεις χώρου, όπως η θέση ή η κατεύθυνση.
Αυτές οι προθέσεις μπορούν να κατηγοριοποιηθούν με βάση διαφορετικά κριτήρια:
- Σημασία: Δηλώνει η πρόθεση μία θέση («Wo?») ή μία κατεύθυνση («Woher?»/«Wohin?»);
- Πτώση: Συντάσσεται η πρόθεση με δοτική ή με αιτιατική;
Στην περίπτωση των δίπτωτων προθέσεων, η πτώση εξαρτάται από τη σημασία:
Θέση («Wo?»): δοτική |
Κατεύθυνση («Wohin?»): αιτιατική |
in | in |
an | an |
unter | unter |
über | über |
auf | auf |
vor | vor |
hinter | hinter |
neben | neben |
zwischen | zwischen |
Υπάρχουν, επίσης, και προθέσεις, οι οποίες συντάσσονται με μία συγκεκριμένη πτώση ανεξάρτητα από τη σημασία τους. Όλες οι παρακάτω προθέσεις ή προθετικές φράσεις μπορούν να δηλώσουν κίνηση από ή προς μία κατεύθυνση. Κάποιες από αυτές συντάσσονται πάντα με δοτική, άλλες πάντα με αιτιατική.
Δοτική | Αιτιατική |
aus | durch |
nach | entlang* |
zu | |
an ... vorbei |
* Το «entlang» συντάσσεται μόνο με αιτιατική, όταν η πρόθεση βρίσκεται πίσω από το ουσιαστικό: die Straße entlang.