افراد در آلمان تا سده ۱۲ میلادی تنها با نام کوچک مورد خطاب قرار می‌گرفتند. بعد از آن لقب‌هایی به این نام‌ها اضافه شد٬ همچون هاینریش بزرگ (Heinrich der Große) یا آنای کوشا (Anna die Fleißige). نام خانوادگی برای نخستین بار در سده ۱۵ در همه جا گسترش یافت.

اغلب نام‌های خانوادگی آلمانی در سده‌های میانه سر بر آوردند و برگرفته از حرفه‌های پیشه‌وری هستند. مهم‌ترین حرفه‌های آن زمان هم اکنون اغلب اسامی خانوادگی در آلمان را شامل می‌شوند. نام خانوادگی Müller (آسیابان) یکی از رایج ترین نام‌های خانوادگی است٬ اما افرادی زیادی نام‌هایی همچون Schneider (خیاط)٬ Fischer (ماهیگیر)٬ Schuster (کفاش) یا Weber (بافنده) دارند. برخی از نام‌های خانوادگی کمی تغییر کرده‌اند، برای مثال Schmied (آهنگر) به Schmidt و Bäcker (نانوا) به Becker تبدیل شده است.

نام‌خانوادگی یا نام بزرگ برای مراودات و ارتباطات رسمی در آلمان بسیار مهم است. اشخاص بالغ را برای نمونه خانم مولر یا آقای شوستر با لفظ "شما" خطاب قرار می‌دهند. آموزگاران نیز دانش‌آموزان بالای ۱۶ سال را در صورتی که آنها بخواهند، باید با لفظ "شما" خطاب قرار دهند.