وجه امریِ مخاطب غیر رسمی (مفرد)
(الفگونههای بدون پسایند
وجه امری برای مخاطب غیررسمی دو حالت مفرد و جمع را دربرمیگیرد. حالت مفرد که "تو" را خطاب قرار میدهد، از طریق حذف ضمیر شخصی و پسایند فعل برای دوم شخص مفرد -st ساخته میشود. فعلهایی که بُن آنها به -s / -ß / -z / -x ختم میشود، این ویژگی را دارند که تنها -t و نه کل پسایند -st حذف میشود. وجه امری در حالت مفرد با این حساب بدون پسایند به کار میرود.
(Du) mach(st) viel Sport. -> Imperativ: Mach viel Sport!
(Du) geh(st) oft spazieren. -> Imperativ: Geh oft spazieren!
(Du) putz(t) regelmäßig die Zähne. -> Imperativ: Putz regelmäßig die Zähne!
(Du) iss(t) mehr Obst. -> Imperativ: Iss mehr Obst!
فعلهای که مصوت آنها در هنگام صرف از a به ä تغییر میکند، در وجه امری از این تغییر مصوت پیروی نمیکنند.
(Du) fähr(st) mit dem Fahrrad zur Arbeit. -> imperativ: Fahr mit dem Fahrrad zur Arbeit!
(Du) schläf(st) genug. -> Imperativ: Schlaf genug!
(بشکلهای ویژهی وجه امری با پسایند -e
وجه امری را در بسیاری موارد میتوان با پسایند e- به کار برد. استفاده از این پسایند در اغلب موارد تنها با تفاوتی سبکی همراه است، برای مثال:
Mach jeden Tag Sport!
یا
Mache jeden Tag Sport!
گونهی نخست بیشتر در زبان گفتاری معمول است. گونه دوم را بیش از همه میتوان در زبان نوشتاری و ادبی یافت. استفاده از پسایند e- در وجه امری گاهی قدیمی به گوش میرسد یا در مخاطب این حس را برمیانگیزد که دارند به او درس میدهند.
در مواردی که در صرف فعل پسایند -est برای دوم شخص مفرد به کار میرود، در وجه امری -e حفظ میشود.
(Du) arbeite(st) nicht zu viel. -> Imperativ: Arbeite nicht zu viel!
(Du) öffne(st) das Fenster. -> Imperativ: Öffne das Fenster!
فعلهای که مصوت آنها در هنگام صرف از e به i تغییر میکند (برای مثال !essen -> Iss)، این ویژگی را دارند که در وجه امری بدون -e به کار میروند.
وجه امریِ مخاطب غیر رسمی (جمع)
اگر میخواهیم دو یا چند شخص را با وجه امری خطاب قرار دهیم، باید از آن در حالت جمع استفاده کنیم. در چنین مواردی کافی است که ضمیر دوم شخص جمع را کنار بگذاریم و فقط از شکل صرفشدهی فعل برای دوم شخص جمع استفاده کنیم.
(Ihr) macht viel Sport. -> Imperativ: Macht viel Sport!
(Ihr) esst mehr Obst. -> Imperativ: Esst mehr Obst!
(Ihr) fahrt mit dem Fahrrad zur Arbeit. -> Imperativ: Fahrt mit dem Fahrrad zur Arbeit!
(Ihr) arbeitet nicht zu viel. -> Imperativ: Arbeitet nicht zu viel!
جمعبندی: وجه امری
شکلهای باقاعده وجه امری از این قرار است:
مخاطب غیر رسمی (مفرد) | Trink(e) viel Wasser! |
مخاطب غیر رسمی (جمع) | Trinkt viel Wasser! |
مخاطب رسمی | Trinken Sie viel Wasser! |
وجه امری فعل sein بیقاعده ساخته میشود:
مخاطب غیر رسمی (مفرد) | Sei fair! |
مخاطب غیر رسمی (جمع) | Seid fair! |
مخاطب رسمی | Seien Sie fair! |
اصطلاحات دستوری به آلمانی: der Imperativ: وجه امری گونه یا وجهی خاص از فعل است. وجه امری را بیان یک خواهش، درخواست یا دستور به کار میبریم. |